Prefabrik yapılarda çatı ve çatı sistemleri çok önemli olmakla birlikte dikkat edilmeyen bir husustur ya da dikkat çekmeyen önemsiz gibi görünen bir etken olarak kabul edilmiştir fakat aksine prefabrik veya değil çatı sistemleri binalar için en önemli etkenlerdir.
Çatı sisteminin önemli olmasının başlıca nedenleri:
- Özellikle prefabrike sistemlerde binanın dinamiğini ve mukavemetini sağlaması.
- Kar yükü, rüzgar, yağmur, vs. gibi etkenlere dayanacak olması.
- Binanın ısı yalıtımının %40′ ını oluşturması.
- Belki de en önemli etkenlerden bir tanesi olan binanın estetğinde başrol olması.
Bu gibi etkenleri sıraladığımızda az çok çatı sistemlerinin önemi hakkında fikir sahibi olabilyoruz fakat tam olarak anlamak istersek ve prefabrik yapıları ele alıcak olursak prefabrik yapılarda çatı sistemleri binanın nerdesye omurgasını oluşturuyor demek mümkündür, çünkü prefabrik yapılar demonte sistemler olduğundan dolayı bütün parçalar birbirine bağlanmakta fakat çatı sistemi ise bütün yapıyı birbirine bağlayıp mukavemeti sağlamaktadır.Prefabrik yapılarda çatı sistemleri “çatı makası” adı verilen demonte parçalardan oluşmaktadır. Çatı makası diye tabir edilen sistem iç içe geçmiş üçgenlerden oluşan, makas adı verilen ve birleştirildiklerinde çatı sistemini oluşturan materiallerdir. Çatı makasları istenilen ölçü ve şekile göre üretilmektedir ve bu sayede istenilen her çatı modeli ve tasarımı doğru hesaplamalar yapıldıktan sonra üretilebilmektedir.
Prefabrik Yapılarda Çatı Detayları ve Kaplamaları
Prefabrik yapılarda çatı kaplamaları olarak genellikle 4 adet kaplama türü yoğun olarak kullanılmaktadır, bunlar:
- Trapez sac
- Kiremit desenli sac
- Sandviç panel
- Şıngıl
Bu malzemelerden kısaca bahsedecek olursak;
Trapez Sac: 0,50 – 0,80 mm arası sacın rollform aracılığıyla istenilen uzunlukta tek parça halinde üretilebilen ve elektrostatik fırın boya sistemi ile boyanan çatı kaplama malzemeleridir.
Kiremit Desenli Sac: Aynı trapez sac gibi üretilmektedir fakat üzerine kiremit deseni rollform aracılığıyla baskı esnasında işlendiği içim metal kiremit görünümü kazanmaktadır.
Sandviç Panel: Bu malzeme iki adet 0,50 – 0,80mm sacın arasına poliüretan köpük ya da cam yünü konularak preslenmesinden oluşmaktadır ve malzeme kalınlıkları istenilen sisteme göre değişim sağlamaktadır.
Şıngıl: Bu sistem 3 aşamadan oluşmaktadır. Çatı üzerine ilk olarak “OSB” adı verilen plakalar döşenir sonra üzerine zifli membran serilerek şalama vasıtasıyla yakılarak OSB’ ye yapışması sağlanır son olarak da şıngıl adı verilen material özel çivisiyle çakılır böylelikle sistem tamamlanmış olur.
Kısaca bahsetmiş olduğumuz bu materialler genellikle prefabrik yapılarda aktif olarak kullanılmakta ve kullanılacağı yere, fiyatına ve estetiğine göre rağbet görmektedir. İleriki makalelerimizde bu materiallerin avantajları ve dezavantajlarına değineceğiz ve sektörel tavsiyelerde bulunmaya çalışacağız.